Ταξίδια

Δεν ξέρω αν είναι κακό ή όχι, αλλά έχω το συνήθειο να φεύγω.
Να την κάνω, πως το λένε.
Κατά καιρούς με πιάνει μια απίστευτη διάθεση να μαζέψω τα μπογαλάκια μου και να εξαφανιστώ. Μακριά από όσα μου είναι πολύ οικεία. Έχω ανάγκη την απόσταση και την ανοικειότητα. Αν δεν υπήρχε η απόσταση, στον ενικό θα μας μιλούσε η νοσταλγία.



Το καταφύγιό μου είναι η Αγγλία.
Καταφύγιο με την πολεμική έννοια. Εκεί που πας όταν βαράνε οι συναγερμοί, πέφτουν βόμβες και φοβάσαι ότι δεν θα τη βγάλεις καθαρή.
Τον χειμώνα τα μάζεψα κι έφυγα - σχεδόν τρέχοντας.
Το Λονδίνο για μένα δεν είναι ούτε κλαμπ, ούτε πάμπ, ούτε περίεργες γειτονιές, αν και έχω βρεθεί σε κανά δυό.
Είναι οι ατελείωτες βόλτες, το ατέρμονο περπάτημα. Η καλύτερή μου είναι τα μουσεία. Εκεί μπαίνω και χάνομαι για ώρες. Δεν είναι ανάγκη να μιλάω σε κανέναν, βλέπω και ξαναβλέπω τα έργα που μου αρέσουν, πολλά από τα οποία δεν ξέρω καν γιατί μου αρέσουν τόσο, ή ανακαλύπτω πράγματα που δεν ξέρω.

Ο χειμώνας ήταν πολύ κρύος. Από εκείνο το κρύο που σε ξυπνάει (σε αντίθεση με τον καύσωνα που έχει αυτές τις μέρες και σε ρίχνει σε λήθαργο), σε κάνει να περπατάς με τις ώρες και να μην νιώθεις κούραση, που κάνει τα μάτια σου να δακρύζουν.



Έκατσα έναν μήνα περίπου. Στον μήνα αυτό ένιωθα να δημιουργείται ένα σπίτι δεύτερο - πέρα από αυτό στο οποίο έμενα. Ένα σπίτι μέσα μου. Η δυνατότητα να τα μαζεύω και να φεύγω είναι δώρο. Καμιά φορά νιώθω ότι έχω μέσα μου μια βαλίτσα πάντα γεμάτη, με πράγματα που είναι αποκλειστικά δικά μου, πάντα έτοιμη να φύγει, για μια πόλη που νιώθω δική μου, ιδίως όταν είμαι στο τρένο με τα ακουστικά και κοιτάω τις πίσω αυλές με τις απλωμένες μπουγάδες.


Αν και η πρώτη φυγή είναι πάντα μέσα μας.

Γι αυτο το ταξιδι δεν χρειαζεται Βαλιτσα, οι μονες αποσκευες ειναι ενα εισιτηριο των 0,80 λεπτων, ενα ζευγαρι μαυρα γυαλια κι οι σκεψεις σου.
Το κανω δυο φορες τη μερα λογω της δουλειας μου. Καμια φορα και τρεις κ’ τεσσερις, οταν παρεμβαλλονται συναντησεις με φιλους, για καφε, συζητησεις, βολτες ή σινεμα.

Δεν ειναι λιγες οι φορες που εχω γυρισει με το τελευταιο δρομολογιο των 12.00, οντας απο το πρωι στο ποδι. Εκεινες τις ωρες, οταν κατεβαινω στις αποβαθρες, αντικρυζω παντα αυτη την εικονα. Ησυχια, φωτα δυνατα που αντανακλουν πιο εντονα την ερημια, λιγοι ανθρωποι σε αναμονη, ολα ερχονται κι ανακατευονται με τις σκεψεις και τα συναισθηματα. Στα λιγα λεπτα που περιμενω μεχρι να ελθει το τραινο, ανακεφαλαιωνω τα προσωπα, τις εικονες, τους ηχους, τις λεξεις της ημερας. Στη διαδρομη συναρμολογω το καθημερινο μου παζλ, πολλες φορες κρυμμενη πισω απο τα μαυρα μου γυαλια. Κι οταν αποβιβαζομαι, κοιταζω τ’ αποτελεσμα. Παλι λειπει ενα κομματι ρε γαμωτο. Στο αυριανο ταξιδι θα το ψαξω.

Οταν ο φιλος μου ο Δημητρης μου εστειλε αυτη τη φωτογραφια απο το μετρο, εμεινα να τη κοιταω για πολυ ωρα. Νομιζα πως ειχε φωτογραφησει το μυαλο μου. Τη φυλαξα για να την ανεβασω καποια στιγμη στο μπλογκ. Ωσπου ο Averel μου εστειλε τη προσκληση για το Valitsa.blogspot.com. Κι αποφασισα να την ανεβασω κι εδώ.

Ακριβώς στην αντίθετη πλευρά της Χώρας, βρίσκεται η «Υδρονέτα». Η καφετέρια με την καλύτερη θέα στη θάλασσα. Το βράδυ λειτουργεί και ως restaurant (δεν έφαγα για να σας πω τη γνώμη μου) και μπαράκι, με πολύ καλή μουσική (ξεχάστε τα λαϊκά στην Ύδρα, να πάτε στον Πλαταμώνα αν θέλετε μπουζουκομπαγλαμάδες). Αν φυσάει, κάτσε μέσα, κατά προτίμηση πάνω στο περβάζι του ενός από τα δύο μεγάλα παράθυρα που κοιτάζουν στη θάλασσα (υπάρχουν ειδικά μαξιλάρια γι’ αυτή τη δουλειά).

Διάλογος:
- Πήδηξες ρε;
- Ναι, χθες
- Πού;
- Στον Ιστιοπλοϊκό
- Σιγά ρε. Ο Βασίλης πήδηξε στην Παναγιά.
(Παρέα από πιτσιρίκια που συζητούσαν για τις πρώτες τους βουτιές. Οι υδραίοι φημίζονται για το scuba diving και έχουν και λέσχη- www.divingteam.gr)

Από την έκθεση του Γιώργου Ξένου στο Μουσείο της Ύδρας (απαγορεύεται η φωτογράφηση αλλά έκανα λαμογιά). Μια παρατήρηση προς τον καλλιτέχνη: αφού όλα τα έργα σας είναι άτιτλα, καλύτερα να παραλείπετε το «Χωρίς Τίτλο» από το ταμπελάκι.

Συμφωνώ. Ο ΟΤΕ είναι για τα ντουβάρια.

Kάποιος κρέμασε το Μάη

Μπορεί να έφταιγε το ότι φορούσα διαφορετικές κάλτσες. Ίσως το βιβλίο του Hunter S. Thompson που διάβαζα να τον ώθησε. Τα μούσια μου σίγουρα έπαιξαν τον ρόλο τους. Δεν αποκλείεται όμως ο Καναδός που με πλησίασε στο ταξίδι για την Πόλη να έκανε σε όλους αδιάκριτα την ίδια ερώτηση.
«Πού μπορώ να βρω λίγο χασίς», έλεγε την ώρα που κοιτούσα με σεβασμό το μουστάκι του (τυγχάνει να έχω αυτό το είδος του αδιαπραγμάτευτου σεβασμού για ανθρώπους που πριν τα 30 τους έχουν μουστάκι). Έβγαλα από την φαρέτρα μου το πιο σοβαροφανές από τα πολλά είδη βλεμμάτων που διαθέτω και του έκανα μαθήματα κινηματογραφικής Ιστορίας. Γούρλωσε τα μάτια του, που έμοιαζαν σαν αυγά με ευχαρίστησε και επέστρεψε σκεπτικός στη θέση του.
Δυο μέρες μετά τον συνάντησα ξανά σε ένα από τα χιλιάδες sokak της Πόλης. Μου διηγήθηκε γελώντας πως τον πλησίασε ένας Τούρκος, του ψιθύρισε «Hash», αλλά δεν πρόλαβε να δει την φάτσα του γιατί, επηρεασμένος από την κατήχηση μου, άρχισε να τρέχει κόντρα στον άνεμο, με το μουστάκι του να ανεμίζει.
Ο πολυταξιδεμένος Καναδός, που μόλις τελείωσε το πανεπιστήμιο, πήρε δάνειο από τις τράπεζες – περίπου την τιμή ενός φθηνού SUV – και μόνος του, αυτός και ο σάκος του, άρχισε να γυρνάει τον κόσμο, είχε σίγουρα μεγάλη γκάμα σύγκρισης χωρών. Ωστόσο συμφώνησε μαζί μου, πως για να απολαύσεις την Κωνσταντινούπολη, δεν χρειάζεσαι ναρκωτικά. Την δουλειά την κάνουν άλλα πράγματα.
Είμαι παιδί της Ελλάδας. Παιδί μεγαλωμένο και από μια γιαγιά πρόσφυγα από το Αϊβαλί, που ωστόσο δεν συνέβαλλε τόσο στην διαπαιδαγώγηση μου, όσο το Mtv, οι Simpsons και άλλα Δυτικά αγαθά. Γι’ αυτό λοιπόν και η επιφυλακτικότητα μου με κάθε τι ανατολίτικο, στους μιναρέδες και στους μελαψούς Τούρκους ήταν βαθιά ριζωμένη μέσα μου. Αν προσθέσει κανείς και την ελληνοχριστιανική παιδεία που έλαβα χωρίς να με ρωτήσει κανείς, βγάζει το συμπέρασμα πως δεν πήγα πολύ ορεξάτος στην Πόλη. Σωστό το συμπέρασμα. Λάθος το αποτέλεσμα.
Αν με ρωτήσει οποιοσδήποτε αν αξίζει να πάει στην Istanbul (σορυ δασκάλα στο Δημοτικό, συγνώμη Καρατζαφέρη) θα του απαντήσω ένα καταφατικό ναι. Από εδώ μέχρι το Βόσπορο.
Να πας, για να δεις σε όλη της μεγαλοπρέπεια μια μεγαλούπολη 17 εκατομμυρίων. Να πάς, για να δεις τις φανταχτερές αντιθέσεις της ταπεινωτικής φτώχιας ανθρώπων που ψάχνουν στα σκουπίδια για να φάνε και να ντυθούνε, την ώρα που εισπνέουν τις αναθυμιάσεις από τις Porsche και τις BMW που προσπερνάνε αγέρωχα. Πρόσεχε όμως. Πρόσεχε καλά τους θανατηφόρους νίντζα και τις άσους του καράτε που καιροφυλαχτούνε σε κάθε γωνιά.


Να πας, για να νιώσεις περίεργα, ξοδεύοντας σαν τον Αμπράμοβιτς, τα
Φανταστικοεκατομμύρια της Disney που απέκτησες ξαφνικά. Να πας, για να δίνεις το πρωί «1 εκατομμύριο λίρες» για να πάρεις δυο μπουκάλια νερό ή ένα τσάι με υπέροχη γεύση μήλου. Αγαπημένη πολυτέλεια.
Να πας επίσης για να δεις το καλύτερο ηλιοβασίλεμα my millions can buy, γύρω από την Soultanahmet, την περιοχή που είναι συγκεντρωμένη η Ιστορία.
Να μπεις -με 10 εκατομμύρια λίρες μόνο- στην Αγια Σοφιά και αν θες να νιώσεις περίεργα. Εγώ προσωπικά δεν ένιωσα κάποιο θρησκευτικό δέος, αλλά ούτως ή άλλως, τα θρησκευτικά δεν ήταν ποτέ η κλίση μου. Σκέφτηκα απλά, πως αν αθροίζονταν όλα τα πτώματα που έχουν πέσει για χάρη Της, σίγουρα θα γέμιζαν τον τεράστιο χώρο της εκκλησίας, που συνυπάρχουν τουριστικά και εθνικιστικά οι χαλασμένες αγιογραφίες με τα ξύλινα τεράστια σύμβολα από το Κοράνι.
Μετά, δώσε μερικά εκατομμύρια ακόμα και μπες στο Μπλε Τζαμί. Είναι απέναντι και αν είσαι τόσο ειδικός όσο και εγώ μπορείς να την μπερδεύεις ακόμα και σήμερα με την HagiaSofia. Να μπεις και να γελάσεις με την μεγαλομανία, την ξενοφοβία και τον πανικό αυτού που χρόνια μετά την κατασκευή της Αγιας Σοφίας, ξόδεψε λεφτά και χρόνο (10 χρόνια) για να φτιάξει το μουσουλμανικό αντίγραφο της, ακριβώς απέναντι.

Να πας σίγουρα σε ένα από τα δεκάδες παλάτια των Σουλτάνων. Να μελαγχολήσεις που δεν γεννήθηκες και εσύ ανατολίτης, με καμία δεκαριά μεγαλοπρεπή παλάτια, χιλιάδες αυλικούς και ένα ειδικό κομμάτι κάθε παλατιού για να φιλοξενεί το δικό σου προσωπικό χαρέμι. Για κάποιον λόγο που δεν μπορώ να καταλάβω, εκτός από το harem τους, είχαν και τέσσερις (ισόβαθμες) γυναίκες. Σουλτανομουρμούρα;
Τα χαρέμια ήταν εντυπωσιακά, αλλά σχεδόν μύριζες και γελούσες με την αρνητική ενέργεια του μέρους. Εκατοντάδες γυναίκες, να ανταγωνίζονται μεταξύ τους, για την καρδιά (και το πουγκί) ενός χοντρού σουλτάνου. Μετά ήρθε ο φεμινισμός και τα διέλυσε όλα.
Να πας, για να μάθεις πως πρόσφατα η ευρωπαϊκή συνείδηση κάποιων Τούρκων, ξύπνησε και ανέθεσαν σε έναν Ιάπωνα να έρθει για να φροντίσει το Κυκλοφοριακό τους ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Τα κεφαλαία επιβάλλονται. Ο Ιάπωνας, λίγο πριν κάνει χαρακίρι υποθέτω, μόλις μελέτησε την κατάσταση έφυγε δηλώνοντας πως «έχετε το δικό σας αρμονικό χάος. Δεν αλλάζει». Αν είσαι σαν και μένα, και οδηγάς, τόσο καλά, όσο η Στέλλα Μπεζεντάκου τραγουδά, θα βοηθήσει και την αυτοπεποίθηση σου.
Οι taksistes ήταν οι καλύτεροι. Καταρχάς έκαναν τους Έλληνες συναδέλφους τους, να μοιάζουν με δανδήδες τύπου Κωνσταντίνου Τζούμα. Οι περισσότεροι ήταν τυπικές τουρκόφατσες (που μοιάζουν και με τις ελληνοφατσες, αλλά ας μη το συνεχίσω) ντυμένοι εγκληματικά άκυρα, έκαναν τον ΚΟΚ να μοιάζει με σύμφωνο ειρήνης του Μπους και φυσικά προσπαθούσαν να κλέψουν τα εκατομμυριάκια σου. Ο αγαπημένος μου άκουγε με cd ενοχλητικούς ήχους από αυτοκίνητα Formoula 1,μάλλον γιατί προθερμαινόταν με το Gran Prix που γίνεται την άλλη εβδομάδα εκεί. Παράλληλα «σκότωνε» καμιά δεκαριά κόκκινα, γιατί στις Πίστες δεν υπάρχουν φανάρια. Φυσικά.
Να πας και για τούρκικο Χαμάμ, όπου συνάντησα τον Καναδό να λεει «είναι ότι κοντινότερο στα ναρκωτικά έχω συναντήσει». Σωστός. Πράγματι θα μαστουρώσεις από τις αναθυμιάσεις, τη ζέστη και τον χαμηλό φωτισμό, αλλά θα ανανεωθείς. Αν είσαι και Έλληνας, έχει και έκπτωση για τους bacanak, όπως αποκαλούν τους Έλληνες, μαζί με το πορτοφόλι τους, υποθέτω. Α, να φας και γλυκά. Πολλά γλυκά. Ειδικά προφιτερόλ, εκεί δίπλα στην ελληνική συνοικία (παλιά), το Pera, όπου μερικές επιγραφές είναι ακόμα στα ελληνικά. Φάε, μην σκέφτεσαι πολύ.
Να πας και στην άλλη πλευρά. Την πλούσια. Θα το καταλάβεις μόλις μπεις γιατί οι πληροφορίες που θα ζητήσεις θα απαντηθούν σε αγγλικά με προφορά και όχι στα άπταιστα τούρκικα που θα εισπράξεις όπου αλλού και να ρωτήσεις. Εκεί, η Γλυφάδα και το Κολωνάκι μοιάζουν με φτωχοί συγγενείς. Οπου η φτώχια βασιλεύει, το χρήμα μαζεύεται σε λίγους, αλλά είναι πολύ. Προφανές, από τις μαρίνες, τα αμάξια, την πολυτέλεια και τις γυναίκες που κυκλοφορούν. Η αναλογία είναι 9 στις 10, αναλογίες και εμφάνιση μοντέλου. Γαμώτο.
Μπες και στα παζάρια και χάσε τα λεφτά σου, νομίζοντας πως μόλις νίκησες το lamogio που σου έριξε 50% την αρχική τιμή του. Νομίζεις πως βγήκες κερδισμένος τουριστάκο; Παραδίπλα μπορείς να το βρεις φθηνότερο από τον πρόσφατο διαπραγματευτικό σου θρίαμβο. Να πας σίγουρα και στην αγορά των μπαχαρικών. Και να νιώσεις τις μυρωδιές όπως στα καρτούν να μπαίνουν βίαια στα ρουθούνια σου. Απολαυστικές εικόνες, που προφανώς ενέπνευσαν την Πολίτικη Κουζίνα.
Στα διπλανά εστιατόρια τα ποτήρια και τα πιάτα σε περιμένουν τοποθετημένα ανάποδα. Και αν η γιαγιά σου από το Αϊβαλί σέρβιρε πάντα έτσι το τραπέζι και ανατάρασσε τις συνήθειες σου όταν ήσουν μικρός, μπορεί και να συγκινηθείς, μόλις ανακαλύψεις από που είχε πάρει αυτή τη μικρή συνήθεια.
Πρόσεχε όμως. Aν έχεις φορέσει μπλούζες με ελληνικές σημαίες και αετούς να σκίζουν την τούρκικη, αν ψηφίζεις Καρατζαφέρη, Λιάνα Κανέλλη, ίσως και ΠΑΣΟΚ, σίγουρα Νέα Δημοκρατία κτλ μην πας. Θα χτυπήσεις πάνω στο δέντρο και το δάσος θα περάσει δίπλα σου. Θα μελαγχολείς για τα περασμένα μεγαλεία και δεν θα δεις, βλάκα, την ομορφιά του παρόντος δίπλα σου. Μπορεί να μην ακούσεις καν την ευχή των Τούρκων, όταν τσουγκράς το ποτήρι. «Να ζήσεις πολλά χρόνια» για να πάρει την απάντηση «Να είσαι εκεί να το δεις». Μακάρι.



ΥΓ Όποιος ελληνορθόδοξος θέλει να βρίσει γιατί απουσιάζουν οι αναφορές σε Πρίγκιπες, άσπρα άλογα και άλλες τέτοιες Περήφανες Αναφορές και Μεγάλες Ιδέες, ένα έχω να του πω μόνο ρουφώντας το τσάι μου με γεύση μήλου. Ο Αλλάχ να σε βοηθά.

Το 1997, λίγους μήνες πριν πάω για σπουδές στο Λονδίνο, η φίλη μου η Κατ κι εγώ αποφασίσαμε να πάμε ένα διερευνητικό ταξίδι εκεί, για να περάσουμε από interviews στα πανεπιστήμια που είχαμε δηλώσει. [Οι απαντήσεις απ' τα πανεπιστήμια της Κατ είχαν ήδη έρθει (οι δικές μου καθυστερούσαν) και τα περισσότερα της ζητούσαν συνέντευξη.] Ήμασταν ενθουσιασμένοι γι’ αυτήν την εξερευνητική βόλτα στην πόλη που θα μας φιλοξενούσε την επόμενη επταετία. Σε κάποια στιγμή ήρθαν οι απαντήσεις και για μένα: η πρώτη μου επιλογή με έπαιρνε κατευθείαν - άρα δεν χρειαζόταν να πάω για interview. Παγώσαμε για λίγο αλλά αποφασίσαμε πως δεν ήταν βέβαια λόγος αυτός για να ακυρωθεί το ταξίδι, αρκεί να μην μάθαιναν τίποτα οι γονείς μου.

1) Πολιτισμικό σοκ: κυριολεκτικά. Μετρό, κτίρια, κόσμος.
2) Δισκάδικα τεράααστια (το Tower στο Piccadilly ήταν το πρώτο που μπήκα κι ίσως γι’ αυτό –σκέφτομαι τώρα- παρέμεινε το αγαπημένο μου). Χιλιάδες cd παντού, όλα αυτά που δεν μπορούσα να βρω πουθενά. Special και Limited editions, δεκάδες μουσικά αξεσουάρ, βιβλία, βίντεο, κάρτες, αυτοκόλλητα, πάγκοι τεράστιοι με εκατοντάδες περιοδικά που δεν πίστευα ότι υπήρχαν.
3) Βιβλιοπωλείο Borders στην Shaftsbury Avenue. Είδαμε τυχαία την Kylie Minogue, αγόρασα το νέο βιβλίο του D. Coupland και αρκετά βιβλία ως δώρα για φίλους και συγγενείς στην Ελλάδα. (Ευτυχώς κανείς δεν είχε κάνει κάποια περίπλοκη παραγγελία τύπου Ρετιρέ, κι όλοι έμειναν ευχαριστημένοι με τα δώρα τους.)
4) Από ένα Time Out βρήκα και πήγα σε μερικές εκθέσεις με έργα των τότε celebrities της Brit Art. Είδα S. Lucas, D. Hirst, Wilson Twins. Τη μεγαλύτερη εντύπωση μου έκανε η Sam Taylor Wood που είδαμε κάτι έργα της στο Σόχο (ή στο ICA;). Είχε βγάλει φωτογραφίες με μια μηχανή που περιστρεφόταν για πέντε δευτερόλεπτα. Kατέγραφε πανοραμικά όλο το δωμάτιο και στο άπλωνε στο χαρτί σαν να ήταν ενιαίος συνεχόμενος χώρος. [pics εδώ κι εδώ]
5) Ως άμαθοι τουρίστες πήγαμε στο Hippodrome, ένα επιφανειακό τουριστικό club στη Leicester Sq. Επίσης μια φίλη της Κατ μας πήγε σε μια παρακμιακή αλλά διασκεδαστική pub με drag show στο Σόχο, όπου η Κατ ανέβηκε στη σκηνή και τραγούδησε καραόκι. (To Raspberry Beret?)
6) Μας φιλοξενούσε ένας γνωστός. Το θλιβερό και αποπνικτικό δωματιάκι του ήταν για μας ξενοδοχείο 10 αστέρων.
7) Θυμάμαι μια μεθυσμένη επιστροφή το βράδυ μέσα σ’ ένα ταξί. Έμοιαζε (και ήταν) τόσο περίεργα ευρύχωρο, τόσο κωμικά τεράστιο και αποστειρωμένο που βάλαμε τα γέλια. [Αλλά μάλλον θα γελούσαμε με οτιδήποτε.]
8) Στο δρόμο με φώναξε κάποιος skunk, σαν να με έβριζε. Ρώτησα μετά την Κατ τι σήμαινε και προς τι το verbal abuse. Απ’ ότι ήξερε η λέξη σήμαινε ασβός, κουνάβι, βρωμιάρης. Προσβλήθηκα κάπως – κάποιο καιρό μετά κατάλαβα τι είχε παιχτεί και μου ’φυγε το κόμπλεξ.
9) Σινεμά στη Leicester Sq. σ’ έναν πολυκινηματογράφο της Warner. Πρώτη επαφή με πολυτελές υπερσινεμά (λίγο πριν ανοίξουν village εδώ και κλείσουν όλα τα μικρά αγαπημένα μου), τόσο υπερβολικά μεγαλοπρεπές λες και πήγαινες σε καμιά όπερα. (Την Εβίτα είδαμε οπότε ταίριαζε λιγάκι.) Αυτό που μου είχε κάνει εντύπωση ήταν ο ηλεκτρονικός πίνακας με τις ταινίες και το ποσοστό πληρότητας της αίθουσας. Η Εβίτα είχε red alert και νιώσαμε σχεδόν τυχεροί που βρήκαμε εισιτήριο, σαν να μας το 'χαν χαρίσει κι όχι να το 'χαμε πληρώσει 8.5 λίρες, τότε. (4.250 δρχ, όταν στην ελλάδα ήταν λιγότερο από 1.5 χιλιάρικο –η ακρίβεια του Λονδίνου με πανικόβαλλε και γυρνώντας πανικόβαλλα λίγο και τους γονείς μου.) Επίσης είδαμε το Bound.
10) Θυμάμαι μια φωτογραφία που με έβγαλε η Κατ σε μια στάση λεωφορείου. Στριφογύριζα ένα καλώδιο (;) και η Κατ πέτυχε την τέλεια στιγμή – το βλέπεις να περιστρέφεται σαν φάντασμα καλύπτοντας σχεδόν όλη την εικόνα. (Η Sam Taylor Wood θα χαμογελούσε νευρικά.)
11) Καταβρόχθιζα τις εικόνες, κρατούσα κυριολεκτικές και μεταφορικές σημειώσεις, προσπαθούσα να εντυπώσω τα μέρη ώστε την επόμενη φορά μετά από λίγους μήνες να θυμάμαι τα πάντα και να πηγαίνω σ’ αυτά που μ’ άρεσαν (στα πάντα δηλαδή). Δεν ήταν ένα ταξίδι αναψυχής, με τίποτα. Θα μας περιέγραφα σαν τους νέους αγοραστές ενός πολυτελούς σπιτιού που πηγαίνουν χαρούμενοι για να το καμαρώσουν και να το εξερευνήσουν. Και, επιθεωρώντας το νεοαποκτηθέν property τους, να αποφασίσουν πού θα μπει η πισίνα, τι χρώμα θα γίνουν οι τοίχοι και πώς θα τοποθετηθούν τα έπιπλα - ώστε να είναι όλα τέλεια για τη μεγάλη μετακόμιση.

Έχω δει χιλιάδες ταινίες, στις οποίες, ο λευκός, κρυόκωλος ήρωας, προχωρά σε μια απαγορευμένη περιοχή, ακούγοντας niggas, που δεν θέλεις να γνωρίσεις ποτέ στη ζωή σου από κοντά, να σχολιάζουν τον κώλο του που δεν έχει ποτέ όση μελανίνη και ρυθμό, όσο χρειάζεται. Το ίδιο και εσείς υποθέτω. Το έχετε πάθει;Σούρουπο στο Ρότερνταμ. Περπάτημα, χωρίς λόγο. Χάρτης, κρατημένος ανάποδα. Λάθος. Black territory προφανώς. Enter at your own risk. I did. Γλίτωσα με 32 στραβά βλέμματα, κανα δυο αμετάφραστες ατάκες ανάμεσα σε ριμες και ένα ξεκάθαρο μπινελίκι από ένα αξιολύπητο opel astra, με αξιοζήλευτα ηχεία που , όχι, greek rappers από τα γκέτο της Αττικής, δεν έπαιζε NiVo. Ωραία ήταν.
Μου έλεγαν πως το Ρότερνταμ είχε καταστραφεί κατά 80% στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και φτιάχτηκε από την αρχή. Το πίστεψα και το είδα και με τα μάτια μου. Μου έλεγαν επίσης, κάτι σαν inside joke πολιτικών μηχανικών υποθέτω, πως «οι αρχιτέκτονες όταν πεθαίνουν πηγαίνουν στο Ρότερνταμ». Για να αγιάσουν προφανώς και καλά κάνουν, με τα κτήρια που θα στοιχειώνουν μετά θάνατον. Εκπληκτικά. Και λίγο θλιβερά, αν τα συγκρίνεις με την πόλη σου, την φτωχή και άτιμη Αθήνα. Το ίδιο και τα πάρκα, αυτά όμως είναι άλλη ιστορία.Έχει ζέστη απωθητική. Υγρασία και αποπνικτική ατμόσφαιρα Ομόνοιας. Οι μπεμπέκες Ολλανδέζες νομίζουν πως είναι στην Κρήτη και κυκλοφορούν με μαγιό, φούστες και πέδιλα, πάνω στα ποδηλατάκια τους με αυτό το υπερβολικά cool ύφος που κουβαλάνε, όλοι οι συμπατριωτες τους. Το Ρότερνταμ είναι η πόλη της δουλειάς, η πόλη που κοιτάει το Αμστερνταμ, με το βλέμμα του βολεμένου στο δημόσιο ξαδέρφου, προς τον επαγγελματία ρέμαλο συγγενή του. Κάθε μεγάλη φίρμα, εδρεύει εδώ, με φουτουριστικά, κτήρια τα οποία ο κύριος Βωβός, δεν έχει ονειρευτεί ούτε στις πιο hot νύχτες του.Γράφω hot νύχτες και Ολλανδία και τα στερεότυπα δουλεύουν. Μόνο αυτά. Red light district δεν υπάρχει στην πόλη (όχι δεν έψαξα, προς Θεού εγω δεν τα ξερω αυτα), υπήρχε παλιότερα αλλά έπεσε θύμα του καθωσπρεπισμού. Μόνο κωλόμπαρα και κανα δυο απ’ αυτά, με ελληνικό όνομα. Rhodes και φυσικά Aphrodite. Και αυτό που θύμισε μια ιστορία, παλιότερα στο Αμστερνταμ, όταν (censored) και μετά (censored) και στο τέλος είπε (censored). Δίπλα στο λιμάνι, υπάρχει και κάτι σαν Walk of Fame, όπως Αμερική, με τσιμέντωμα - όχι Psomiade’s way τσιμέντωμα- αστέρων. Ξεχωρίζει ο Γιόχαν Κροϊφ και ο Τζόνι Κας.Υπάρχει και ελληνικό εστιατόριο. Dionysos. Το είδα από μακριά και το πλησίασα, με σκοπό να πετάξω μια χωριάτικη σαλάτα σε όποιον Ελληνάρα ταξίδεψε στην Ολλανδία για να φάει μουσακά, αλλά τελικά, μόνο δυο κινέζοι το τιμούσαν. Για να συνέλθω, ήπια έναν καφέ σε αυτά τα coffee shops. Ωραίο χαρμάνι.Μερικές φορές, ζηλεύω. Θα ήθελα να μεταφέρω τη ζωη μου, σε ένα τέτοιο μέρος, με ποδήλατα και πικ-νικ στο πάρκο, μακριά από συνεργεία, φραπέδες αξίας 6 ευρώ, ψώνια (μεταφορικά) αξίας μηδέν ευρώ, «εναλλακτικούς» με κάθε έννοια και τύπους που μιλάνε για την Ελλάδα, την καλύτερη χώρα του κόσμου, ζώντας 352 μέρες τον χρόνο στην Αθήνα, μια από τις πιο δύσχρηστες πόλεις της Ευρώπης. Λάθος, του κόσμου.
Βέβαια, the grass is always greener on the other side, όπως είπε σοφά ο , κάτι σαν bartender, που με εξυπηρετούσε, βρίζοντας το Ρότερνταμ, με τα χειρότερα λόγια. Μάλλον, είχε δίκιο, ο σοφός 19χρονος. Άλλωστε είναι προφανές πως όταν η κουβέντα, πάει σε χόρτα πάσης φύσεως, το έχει ψάξει το θέμα. Αυτόν ξέρουμε, αυτόν εμπιστευόμεθα.

Ο μπαρμαν με κοιτούσε λίγο στραβά. Παλιά δεν πήγαινε στο μάθημα των αγγλικών και την ίδια ώρα πρέπει να έκανε μαθήματα κοκτεϊλ στα οποία - αν κρίνω από την ποιότητα τους – ήταν πολύ επιμελής. Εγώ στον Στρατηγάκη πήγαινα, αλλά η συχνή παρουσία μου σε μπαρ της Αθήνας, με έχουν βάλει σε μια περίεργη διαδικασία. Γι’ αυτό και κοίταζα την απόδειξη με το βλέμμα της Μενεγάκη.Όταν η κατανάλωση ανεβαίνει, ψάχνω την κάρτα του ΑΤΜ ή τουλάχιστον ένα 50ρικο μέσα στο ταλαιπωρημένο πορτοφόλι μου. Δεν έχω συνηθίσει να πίνωΧ4 και να πληρώνω \2. Ο μπαρμαν ήταν έτοιμος να χάσει την υπομονή του, όταν με μια αστραπιαία κίνηση, συνειδητοποίησα πως δεν είμαι στην Αθήνα, αλλά στο Πόρτο, πλήρωσα 10 ευρώ και κράτησα την απόδειξη του μπαρ στην τσέπη μου. Για απόδειξη πως δεν λεω ψέματα.Το Πόρτο δεν είναι απλά όμορφο. Είναι και φθηνό. Οι Πορτογάλοι έχουν χαλαστεί πολύ με το ευρώ, αλλά οι τιμές τους παραμένουν λογικές. Μια μπύρα; Το πολύ 2 ευρώ. Ενας καφές; Ποτέ παραπάνω από 1 ευρώ, ακόμα και στις πιο αριστοκρατικές περιοχές...Λίγο αργότερα, ο ταξίστας που είχε αναλάβει την μεταφορά μου προς την περιοχή που βρίσκεται το «Ντραγκάο», πέρασε δίπλα από τον προορισμό και έκανε έναν περιττό γύρο. Μουρμούρισα κάτι, τον κοίταξα στραβά, δεδομένου οτι ο Ελληνας, δεν σηκώνει ελληνιές και αυτομάτως έκλεισε το ταξίμετρο, ζητώντας συγνώμη. Την δέχτηκα.Την καλύτερη ατάκα την έχω ακούσει από έναν πιτσιρικά σε ένα μπαρ. «Παλιά» είπε πίνοντας την 6η μπύρα του (σύνολο 6 ευρώ) «στην Πορτογαλία ίσχυαν τα τρια F. Football, Fathima (δηλαδή Παναγία) και Fado (η μουσική) . Οπως μας έχουν κάνει τα πράγματα, πλέον έχουμε 4 f. Το τέταρτο είναι το fuck you…»Δεν ξέρω αν θα κάνουν τίποτα, αλλά είναι πραγματικά εξοργισμένοι όλοι εδώ. Ενας άλλος ταξιτζής μόλις τον ρώτησα για την κατάσταση της χώρας, με κράτησε παραπάνω 10 λεπτά στο αυτοκίνητο κράζοντας ασταμάτητα το ευρώ, την οικονομία, τα λαμόγια πολιτικούς που έχουν, την ακρίβεια. Κάτι μου θύμισε, αλλά δεν μπορώ να βρω τι...

Τελικά έχουμε πολλά κοινά με τους Πορτογάλους. Όχι σε όλα, αλλά μοιάζουμε. Αποκρυπτογράφησα κάποιες σημερινές εφημερίδες και μου έκανε εντύπωση η γκρίνια, η μεμψιμοιρία και η αίσθηση κατωτερότητας που αναδύουν σε όλους τους τομείς. Η είδηση που μου έκανε μεγάλη εντύπωση, ήταν πρώτο θέμα σε κάποιες φυλλάδες. Προφανώς αντιπολιτευτικές. Πρόσφατα εξαγγέλθηκε αύξηση στα συντάξιμα χρόνια των αστυνομικών και μείωση στους μισθούς. Ποια η αντίδραση; Πορεία; Απεργία; Γκρίνια; Ο χαμογελαστός εκπρόσωπος της πορτογαλικής τροχαίας, δήλωσε πως μέχρι και τις πρώτες μέρες του Αυγούστου «εμείς δεν κόβουμε καμία κλήση για να βοηθήσουμε τους κρατούντες που μας παίρνουν το ψωμάκι», μιλώντας στην γλώσσα με τα πολλά «ου». Δεν ξέρω καλά την πολη για να παρατηρήσω τι γίνεται στις ώρες αιχμής τους, αλλά στο μυαλό μου ήρθε η Μεσογείων και η κάθε Μεσογείων Δευτέρα πρωί. Μια μέρα μετά τις εξαγγελίες των αστυνομικών πως «θα κάνουμε μόνο φραστικές παρατηρήσεις στους οδηγούς». Κλείστε τα μάτια και φανταστείτε το όνειρο του κάθε Μπακούνιν να βγαίνει πραγματικότητα. Αναρχία. Κόρνες, βρισιές, προσπεράσματα, τρακαρίσματα. Μια μοναδική εικόνα που παραπέμπει μόνο στις στιγμές που δάσκαλος της τρίτης δημοτικού φεύγει από την αίθουσα και τα παιδιά νιώθουν στιγμιαία ελεύθερα. Όμορφη εικόνα ή όχι; Εδώ πάντως δεν άκουω κόρνες.

Ο Λουίς, ο Πορτογάλος ρεσεψιονιστ στο ξενοδοχείο έχει όλα τα χαρακτηριστικά της φυλής του. Είναι κοντός, μαυριδερός, έχει μια πονηρή φάτσα και μοιάζει μονίμως τσαμπουκαλεμένος. Εμένα μου θυμίζει Πειραιώτη. Τώρα που το σκέφτομαι οι περισσότεροι εδώ στο Πόρτο, σκληροπυρηνικούς κάτοικους του Πόρτο Λεόνε μου θυμίζουν. Ενα χαρακτηριστικό δείγμα τους, φοράει κόκκινα μπλουζάκια Ferrari, παπουτσάκι αθλητικό Puma και μιλάνε ακατάπαυστα, δυνατά και δυσνόητα. Για εμένα.Ενα χρόνο μετά, ψάχνω στους δρόμους κανένα σημάδι από το EURO, αλλά μάταια. Τα έχουν εξαφανίσει όλα. Οχι και στο μυαλό τους. Κάποια στιγμή έγινε ένα μπέρδεμα με το δωμάτιο. Η λύση ήταν απλή και λίγο πλάγια. Οταν το εξήγησα στον Λουίς, το σκέφτηκε για λίγο, ο τσαμπουκάς στα μάτια του έγινε προβληματισμός για ελάχιστη ώρα και αμέσως μετά συμφώνησε και μουρμούρισε «That’s why you are euro - champions». Χα…Τα καρντάσια της ΠορτογαλίαςTo Πόρτο είναι κάτι σαν την Θεσσαλονίκη. Είναι παλιό, όμορφο, μικρό και έχει κόμπλεξ με την Λισσαβόνα που πρέπει να είναι ομορφότερη. Αυτό που μου έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση μέχρι στιγμής δεν είναι ο ποταμός Δούρος, ούτε οι γέφυρες, ούτε ο Ατλαντικός. Είναι η παρουσία στον δρόμο τριών ΑΠΑΛΕΥΤΩΝ (δεν ξέρω στα Πορτογαλικά πως λέγεται) φαντάρων του πεζικού με στολές εξόδου. Προχωρούσαν και μουρμουρούσαν με κόκκινες φάτσες και το ξενέρωμα στα μάτια και γελούσα μια ώρα. Σκεφτόμουν τον Δίκα να τους κράζει σε πορτογαλικά (που έχουν όλη την ώρα ουουουοου στις λέξεις) και πολύ το διασκέδασα.ΣτρουμφάκιαΟι γυναίκες είναι άσχημες. Είναι σαν στρουμφάκια, αλλά όχι μπλε, μαύρες. Ντύνονται άσχημα και έχω την εντύπωση οτι μυρίζουν και άσχημα. Οκ είμαι υπερβολικός. Δεν είναι ωραίες πάντως. Ελπίζω να διαψευστώ στο μέλλον.ΚαλατράβαΈνα από τα καμάρια της πόλης είναι η γέφυρα Ponte D. Luis που την έχει χτίσει ο Αϊφελ μετά τον πύργο του στο Παρίσι. Ο Αϊφελ πρέπει να ήταν μεγάλο λαμόγιο και κάτι σαν τον Καλατράβα της εποχής. Έχει σπείρει σίδερα παντού και θεωρείται μάγκας. Αυτή την εποχή την ανακατασκευάζουν.ΑρειανάραΑν και η πόλη είναι παλιά, είναι σχετικά καθαρή. Οι περισσότεροι τοίχοι είναι φρεσκοβαμμένοι και τα μνημεία τους τα έχουν προσέξει. Το highlight πάντως το είδα στο τούνελ που είναι κοντά στον ποταμό. Σε μια γωνία ένας πατριώτης έχει γράψει με σπρέι «ΑΡΗΣ – 3 ΓΑΜΙΕΤΑΙ Ο ΠΑΟΚ». Γελούσα μπροστά του και μια κοπέλα – στρουμφάκι με κοιτούσε περίεργα. «Ουοσκοκοοτοτοοουουο» μουρμούρισε και έφυγε. Χου ρε...